Աչք և տեսողություն։ Տեսողության հիգենա։

Մարդիկ և կենդանիները շրջակա միջավայրի մասին ամենաշատ տեղեկությունը ստանում են տեսողության միջոցով: Տեսողությունն օգնում է մարդուն տարբերել մարմինների ձևըչափերըգույնը, իմանալ` հեռու, թե՞ մոտիկ են գտնվում դրանք, շարժվում, թե՞ անշարժ են:

Տեսողությունն իրականացվում է տեսողական օրգանի՝ աչքի միջոցով: Մարդու աչքը շատ նուրբ և բարդ օրգան է և ունի նկարում պատկերված տեսքը:

глаз.png

Որևէ մարմնից լույսն ընկնելով աչքի մեջ՝ բեկվում է եղջերաթաղանթի, ակնաբյուրեղի ու ապակենման մարմնի կողմից և ընկնում ցանցաթաղանթի վրա: Ցանցաթաղանթի վրա առաջանում է առարկայի փոքրացածիրականշրջված պատկերը: 

Ցանցաթաղանթում առաջացած գրգիռը հաղորդում է գլխուղեղին, և առաջանում է տեսողական զգացողություն:

Աչքի ծիածանաթաղանթի կենտրոնում կա կլոր անցք` բիբը: Փոփոխելով բիբի բացվածքը` աչքը կարգավորում է իր մեջ մտնող լույսի քանակը:

Արևոտ եղանակին բիբն ունի մոտավորապես 1 մմ տրամագիծ, իսկ մթության մեջ նրա տրամագիծը հասնում է մինչև 1 սմ-ի:

Ուշադրություն

Աչքն  ունի հիանալի հատկություն՝ հարմարում (ակոմոդացիա):

Ակնաբյուրեղի չափը փոխելով` աչքը կարողանում է տեսնել ինչպես հեռու, այնպես էլ` մոտ գտնվող առարկաները:

Նորմալ աչքի համար լավագույն տեսողության հեռավորությունը մոտ 25 սմ է: Այդ հեռավորության վրա մենք առարկան տեսնում ենք առանց աչքը լարելու: Ավելի փոքր հեռավորությունների վրա աչքն էապես լարվում է:

Գլխուղեղը «մշակում է» ցանցաթաղանթի վրա շրջված տեսքով ստացված պատկերներն այնպես, որ մենք դրանք տեսնում ենք ուղիղ դիրքով։

pict_rus_2.jpg

Տեսողության հիգիենա

Աչքը կարևորագույն օրգան է, որն առողջ պահելու համար անհրաժեշտ է պահպանել տեսողության հիգիենայի հետևյալ պարզագույն կանոնները.

● Անհրաժեշտ է տեսողության լարում պահանջող աշխատանքը պարբերաբար ընդհատել և հանգստացնել աչքերը

● Չպետք է երկար հեռուստացույց դիտել կամ աշխատել համակարգչով

● Պետք է գրել և կարդալ լավ լուսավորվածության պայմաններում: Չափից ավելի պայծառ կամ աղոտ լույսը կարող է վնասել աչքերը

● Չի կարելի գրել կամ կարդալ չափից ավելի կռանալով գրքի կամ տետրի վրա: Աչքից հեռավորությունը պետք է լինի 25 սմ

● Գրելիս լույսը պետք է ընկնի այնպես, որպեսզի  ձեռքը ստվեր չգցի աշխատանքային մակերեսի վրա: Աջ ձեռքով գրելիս՝ ձախ կողմից, իսկ ձախ ձեռքով գրելիս՝ աջ կողմից:  

● Չի կարելի կարդալ պառկած վիճակում կամ շարժվող տրանսպորտում

Ուշադրություն

Երեխաների մեծ մասը ծնվում է նորմալ տեսողությամբ: Սակայն ժամանակի ընթացքում տեսողության հիգիենայի կանոնները չպահպանելու պատճառով մարդկանց մեծ մասն ունենում է տեսողական խնդիրներ: Դրանցից առավել տարածվածներն են կարճատեսությունը և հեռատեսությունը:

Նորմալ աչքը չլարված վիճակում զուգահեռ ճառագայթները հավաքում է ցանցաթաղանթի վրա (նկար I):

Կարճատեսության դեպքում աչքի ակնաբյուրեղը զուգահեռ ճառագայթները հավաքում է  ցանցաթաղանթի առջևում (նկար II):

Կարճատեսությունը շտկելու համար մարդիկ դնում են ցրող ոսպնյակներով ակնոց:

Հեռատեսության դեպքում աչքի ակնաբյուրեղը զուգահեռ ճառագայթները հավաքում է ցանցաթաղանթի հետևում (նկար III):

Հեռատեսության դեպքում մարդիկ դնում են հավաքող ոսպնյակներով ակնոց:

1-20.png

Դասարանական աշխատանք

1.Ո՞րքան է նորմալ աչքի լավագույն տեսողության հեռավորությունը։

25 սմ

2.Թվարկե՛ք մարդու աչքի մասերը և նշե՛ք դրանց նշանակությունը։

3.Ձեզ հայտնի ի՞նչ եղանակով են կարճատեսությունը շտկում։

Ոսպյակներով

4.Ի՞նչ է պետք անել տեսողության արատները կանխելու համար։

Պետք է օգտագործել ոսպյակներ։

07.04.25, 6-րդ դասարան, մայրենի

  1. Հարցում արտահայտող բառերի փոխարեն հա­մապատասխան բառեր կամ
    բառակապակցություններ գրելով՝ նախադասություններ ստացի´ր:
  • Ե՞րբ ո՞վ որտեղի՞ց ինչպե՞ս ի՞նչ արեց:

Երեկ Աննան տնից արագ դուրս եկավ։

  • Որտե՞ղ ինչե՞րը ինչպե՞ս ի՞նչ էին անում։

Այգում շները արագ վազում էին։

  • Ե՞րբ ովքե՞ր ի՞նչ արեցին ինչո՞ւ:

Այսօր ընկերներս խաղացին մարզվելու համար։

  • Ինչի՞ց ի՞նչ անելով ո՞վ ո՞ւր ի՞նչ արեց։

Մարզադաշտից վազելով տղան վազեց տուն։

  • Ո՞վ ինչպե՞ս ո՞ւր ի՞նչ էր անում։

Արևիկը գեղեցիկ այգում պարում էր։

  • Ինչպե՞ս ինչպիսի՞ ո՞ւմ ի՞նչ արեցի:

    Գեղեցիկ, հրաշալի Հասմիկին գրկեցի։

3․ Նախադասությունն  ընդարձակի´ր երեք բառով:

  • Աղջիկը երգում էր։

Գեղեցիկ աղջիկը այգում ընկերների համար երգում էր։

  • Առյուծը մռնչում էր։

Հսկա առյուծը կենդանաբանական այգում մռնչում էր։

  • Սեղանը կոտրվեց։

Մեծ սեղանը հանկարծակի կորտվեց։

  • Արևը ջերմացնում էր։

Ժողացող արևը ժպտում և ջերմացնում էր։

4․Նախադասություններում դուրս գրի՛ր ենթական և ստորոգյալը։

  • Վաղուց, շատ վաղուց Մինասի ու Թևոսի այգիները գտնվում էին իրար կողքի։

Ենթակա – Մինաս, Թևոս, այգիներ
Ստորոգյալ – Գտնվում էին

  • Պարտեզում ծառերը նմանում էին զարդարված նորահարսների։

Ենթակա – ծառերը, նորահարս
Ստորոգյալ – նմանում էին

  • Մեղուների անլռելի երգը հիշեցնում էր հարսանեկան հանդիսավոր երաժշտություն։

Ենթակա – մեղուները, երգ, երաժշտություն
Ստորոգյալ – հիշեցնում էր

  • Շատ ժամանակ վեճը վերջանում էր կռվով։

Ենթակա – վեճ, ժամանակ, կռիվ
Ստորոգյալ – վերջանում էր

  • Հարևանը անտարբերությամբ փակեց դարպասը։

Ենթակա – հարևանը, դարպաս
Ստորոգյալ – փակեց

Դաս 4

“In my free time, I love to dance”:

In my free time, I love to dance. It’s something that fills me with joy and energy, allowing me to escape from the busyness of everyday life. Whenever I hear music, I can’t help but move to the rhythm, whether I’m at home, with friends, or in a dance class. The beats seem to take over my body, and before I know it, hours have passed. It’s a way for me to express myself, to let go of stress, and just enjoy the moment. Dancing isn’t just a hobby; it’s a part of who I am, and I look forward to every opportunity to do it. Whether it’s a slow song or something upbeat, dancing always makes me feel alive and connected to the music in a way nothing else does.

Встретила — Евгений Елич

Как? Когда? Где? Куда? Зачем? Почему?)

Яркое пасхальное утро. Гудят колокола (Где)в городе, а на хуторе в пятнадцати верстах от города тихо и зелено.

Птицы поют. Петух кричит. В старом хуторском (Где) доме “(Как)по-праздничному торжественно и чисто.

Вскочила Галя с постели. (Как) Наскоро оделась. Кинулась в столовую к бабушке с радостным криком:

— Бабушка, Христос Воскресе!

— Воистину Воскресе! — ответила бабушка, целуя Галю, и отдала ей желтое каменное яичко, о котором Галя (Когда )давно мечтала.

— Видишь, бабушка, я тебя первую поздравила! — хвалилась Галя.

— Да ведь ты у меня умница-разумница… Шустрая девочка! — смеётся бабушка.

— А мама не приехала? Мама когда приедет? — спрашивает Галя.

— Да за мамой я уже и лошадей на вокзал послала. Должна к обеду быть.

— Я хочу, бабушка, маму первая, самая первая, встретить.(Как) Непременно встречу! Вот это красное малюсенькое яичко возьму. Маме дам!.. — болтала Галя, пряча маленькое яичко в кармашек. — Хорошо, бабушка? Правда?

(Когда)Давно уже пообедали бабушка и Галя.(Когда) Скоро вечер, а мамы

нет. Галя на дворе, неподалёку от ворот играет яичками.

Красным «тупорыленьким», которое маме подарит, и желтым каменным. Катает их. В платочек завязывает. То и дело выбегает Галя из ворот на дорогу. Прикрывает глаза рукой, смотрит пристально вдаль, возвращается к бабушке на террасу и говорит:

— Поезд опоздал, бабушка? Да?

Надувает сердито губки и прибавляет:

— Мама едет, а поезд опаздывает. А я жду маму. Зачем он опаздывает?

— А ты побегай, поиграй — и не заметишь, как время пролетит, — советует бабушка.

Но Галя не хочет играть. Она взбирается на стул возле бабушки, кладет платочек с яичками возле себя и спрашивает:

— А мама мне куклу привезет. Да, бабушка? Большую-большую, в красной шапочке? И чтобы глаза закрывала…

— Правда, правда, — уверяет бабушка.

— Вот хорошо-то, вот хорошо, — кричит Галя, хлопает в ладоши и бежит во двор, к черной лохматой собаке Жучке.

— Жучка, Жучка, а у меня будет большая кукла — «Красная Шапочка». Мама из Москвы привезет.

Понеслась с Жучкой к пруду, где пастушок Митя играет.

— Пойдем, Митя, маму встречать, — просит Галя.

А Митя и слушать не хочет.

Вернулась Галя обиженная во двор. Скучно ей. Мама не едет. В комнатах пусто. Работник Степан ушел с женой в деревню. Бабушка на террасе толстую скучную книжку читает. Одна Жучка с Галей. Нашла Жучка коротенькую палку, в зубы взяла. Гордо так, медленно мимо Гали проходит, дразнит: «Отними, мол, попробуй».

Раззадорилась Галя:

— Ах ты, Жук потешный, Жучище, — приговаривает. — Ах ты, ах ты…

Ухватилась обеими ручонками за палку, к себе тащит. Рычит Жучка, палки не даёт. Видит Галя — не одолеть ей Жучки. Бросила палку вырывать, сама к саду побежала:

— Жучка, Жучка! Коровы в сад зашли!

Бросила Жучка палку. Кинулась с лаем в сад. А Галя палку схватила, смеётся:

— Эх, простофиля, простофиля.

Убежала Жучка, а Гале еще скучнее, еще досаднее. Стук колёс услыхала Галя за воротами: схватила красненькое яичко, побежала по утоптанной дороге навстречу едущим — думала мама.(Как) Поближе подбежала, видит — чужие. Лошадь чужая, кучер чужой. Проехал тарантас. С неистовым лаем унеслась за ним Жучка. А Галя решила:

— Пойду на бугор, встречу маму. Христос Воскресе скажу… Непременно встречу!

Пошла Галя по укатанной дороге дальше; вдоль опушки темного леса идёт — сторонится — знает, что там, в лесу, глубокая яма, в которой волки зимой сидят. Страшно Гале стало: вдруг волк выскочит. Позвала Галя тоненьким голосом:

— Жучка, Жучка!

Откуда-то, через лес принеслась к ней чёрная Жучка. Успокоилась Галя:

— Идем, Жучка, маму встречать!

Жучка рада, руки Галины лижет, ласкается. Идут вместе по дороге твёрдой, укатанной, Жучка и Галя. На бугор взошли.

Слева озимь зеленеет; справа поле да низина, а за ними овраг, лес и белая полоса речки. Жаворонок высоко в небе поёт свое весеннее «тили-тили». Остановилась Галя, подняла головенку, смотрит высоко вверх, на исчезающую в синеве птичку. Хорошо ей. Звенит, звенит песенка. Близко-близко зазвенела другая. Видит Галя — птичка в траву на землю упала.

— Поймать бы мне жаворонка!

Бросилась по хлебам. Упорхнул жаворонок из-под самых ног. Сердце Галочкино забилось-забилось от испуга. Жучка кинулась для вида следом за вспорхнувшей птичкой, залаяла, села на дороге.

Стемнело; из оврага соседнего пахнуло сыростью. Стало свежо и страшно. Хочет Галя домой к бабушке вернуться, да туда идти еще страшнее: там волчья яма. Притомилась Галя, присела на глыбу чёрной земли. Яичко мамино на колени положила. Жучка походила, порыла землю возле Гали и легла, вытянув лапы. Слушает Галя — не едет ли мама?

Нет, не слышно!..

Ветерок пробежал. Расправляя крылья, прошла, переваливаясь, большая сонная птица. Солнце скрылось. Мама не едет.

«Почему мама не едет?» — думает Галя, и страшно, и тоскливо становится на душе. Темнота закрыла от Гали дорогу.

В тишине каждый шорох и звук пугают ее. Вон где-то вдали грянул выстрел и докатился до Гали. Вскочила Галя. Перепуганная закричала:

— Мама, мама!

Прислушалась. Крикнула еще раз:

— Бабушка! Мама!

Заплакала, задрожала Галя. О Жучке вспомнила. Подошла, села, обняла её за тёплую шею — прилегла, всхлипывая, к Жучке. Жучка голову на Галины колени положила. Всхлипывала, всхлипывала Галя да и заснула, обласканная Жучкой. Не спит Жучка — смотрит, слушает, стережёт Галю.

Проснулась Галя от конского топота, криков Митиных, лая Жучки и от того ещё, что упала она с мягкой Жучкиной спины на твёрдую землю. Пастушонок Митя несся по дороге верхом на гнедке и кричал:

— Галя, Галя!..

В темноте с коня спрыгнул.

— Галя, ты здесь? — спросил…

— Здесь, здесь! — откликнулась Галя и заплакала.

— Эх, тебя занесло-то! Маменька твоя давно приехала, по тебе убивается — а тебя вон куда занесло. Заместо городской дороги на село пошла, — ворчал Митя.

Взял на руки Галку. Крикнул грохотавшему сзади тарантасу:

— Здеся, здеся! Сюда держи!

В тарантасе подъехали кучер Никита, мама и бабушка.

— Галюська моя, милая, родная детка!.. Испугались мы, плакали, а ты вон где, — говорила мама, кутая Галю в теплый платок и горячо целуя.

— Мама, Христос Воскресе! — неожиданно громко и звонко воскликнула Галя и тихо, с дрожью в голосе, добавила:

— Только, мама, я… яичко красное потеряла… И самая последняя тебя встретила, — зарыдала горько Галя.

— Что ты, что ты, милая, — забеспокоилась мама. — Не плачь. Придем домой — ты себе другое яичко выберешь, с мамой похристосуешься. Гони, Никита, скорее домой…

Скоро Галя была дома, в бабушкиной комнате, на кровати; на руках у нее лежала большая кукла «Красная Шапочка». Возле кровати сидела, лаская Галю, мама и о чём-то говорила с бабушкой. Галя счастливо улыбалась и засыпала. Снилось Гале, что она вместе с мамой идет по дороге, а жаворонок высоко в небе поёт свое весеннее «тили-тили». Спускается всё ниже и ниже — садится на Галочкину вытянутую руку и всё поёт Гале свою звонкую, радостную песенку.

Вопросы

Как звали девушку ?

Какой праздник был ?

Кто первым поздравил бабушку?

Что подарила бабушка Гале ?

Кого ждала Галя ?

Как зволи собаку Гале ?

Была ли собака у Гале ?

Святая пасха

03.04.25

  1. Կետերի փոխարեն գրի´ր ժամանակ ցույց տվող տրված բառերից կամ բառակապակցություններից մեկը:
    Հաճախ, արդեն, շուտով ապագայում, հենց նոր, վաղուց, միշտ, ինչ-որ ժամանակ, այսօր, գիշեր ու զօր, առաջին անգամ, ոչ շատ վաղուց:

Առաջին անգամ գտան այս ջրհորը, ջուրն էլ շատ սառն է ու համով, արի դու էլ խմիր:
Անապատում ջուրը այսօր էլ ոսկով են գնահատում:
Երեք հազար տարի ապրեց այն ծառը, որի տակ փիլիսոփա Պլատոնը միշտ զրուցում էր իր սաների հետ:
Պատառաքաղը առաջին անգամ՝ ընդամենը չորս դար առաջ է հայտնագործվել: Ինչ -որ ժամանակ Ֆրանսիայի թագավոր Հենրի Երրորդն է օգտագործել, որովհետև ձեռքով ուտելիս ճերմակ օձիքը կեղտոտում էր:
Հարավային Ամերիկայի բնակիչները ոչ շատ վաղուց են սկսել կարտոֆիլ մշակել՝ 14 հազար տարի առաջ:

Շուտով ապագայում առանց բանվորների գործարաններ են լինելու: Վաղուց արդեն Ճապոնիայի Նագոյա քաղաքում կա այդպիսին. նրա տասնութ ռոբոտներն աշխատում են գիշեր ու զօր և առանց հանգստյան օրերի:

Քաղաքային աղբի մեջ հաճախ են լինում ջարդված ապակի ու հին շշեր: Գերմանացի ինժեներները դրանք օգտագործելու ձևը արդեն գտել են. դրանցից ջրատար խողովակներ են պատրաստելու:

2. Տրված բայերի հրամայական և արգելական հրամայական եզակի և հոգնակի ձևերը կազմի´ր:
Հագցնել, անցկացնել, վախեցնել, սևացնել, հանգստացնել, հասցնել:

Հագցնել – հագնվեք, հագնվիր
Անցկացնել – անցկացրեք, անցկացրու
Վախեցնել – վախեցրու, վախեցրեք
Սևացնել – սևացրեք, սևացրու
Հանգստացնել – հագստացեք, հագստացրու
Հասցնել – հասցրեք, հասցրու

3. Ընտրի՛ր Եղիշե Չարենցի բանաստեղծություններից ընտրի՛ր 3-ը, քեզ անհասկանալի բառերը դուրս գրի՛ր, բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր, լավ կարդա հասկանալով և ձայնագրվի՛ր:

4. Բառակապակցություններ կազմի´ր՝ հարցում արտահայտող բառերը գոյականներով փոխարինելով:

Փաթաթվել ու՞մ, ի՞նչին

Փաթաթվել խաղալիքին։

Գրկել ու՞մ ի՞նչ(ը)

Գրկել մայրիկին։

Խանգարել ու՞մ, ի՞նչը

Խանգարել դասընկերոջը։

5. Առածները  լրացրո´ւ ընդգծված բառերի հականիշներով:

Չկա չարիք առանց բարիքի:
Ջրի բերածը ջուրը կտանի:
Տերովին տերն է պահել. անտերին գայլն է կերել:
Մտնելուց աոաջ միտք արա, թե ոնց դուրս գաս:
Ինչքան  գետնի երեսն է, յոթ էնքան գետնի տակ է:



Yas island

Ferrari park

Only at the first Ferrari-branded theme park and under the iconic Ferrari red roof, located in the heart of the fascinating Yas Island. In between rides, get to see magical shows, savor the flavors of Italy and get exclusive access into the fast, prestigious world of luxury Italian supercars and their racing legends.

Warner bros Bugs Bunny

What’s up, Doctor?”
That’s the Bugs Bunny expression.
Bugs has appeared in more films than any other cartoon character, has his own star on the Hollywood Walk of Fame, and is the 9th most-filmed character in the world.

Sea րWorld

The five-story center with an area of ​​183 thousand m² holds 58 million liters of water and is home to more than one and a half hundred species of marine animals.
Antarctica – welcome to the southernmost continent, the main inhabitants of which are numerous cute penguins. Six species of these amazing birds are represented in this zone.

Yas Waterworld

Yas Waterworld Abu Dhabi has a wide variety of fun to offer, with 40 rides and attractions that will make you laugh, scream in delight – and sometimes in fear

Ուղղանկյունանիստի ծավալ

Ուղղանկյունանիստի մակերևույթը և նրա մակերեսը